แผ่น Audiophile ดีจริงหรือ ?

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

ในการเล่นเครื่องเสียง นอกจากต้องใส่ใจในเรื่องอุปกรณ์เครื่องเสียงและอุปกรณ์เสริมแล้วสิ่งต่อไปนี้นักเล่นจะให้ความสนใจเป็นพิเศษก็คือ แผ่นที่เอามาเปิด (ในกรณีนี้คือCD)

       นับว่าแผ่นเป็นหัวใจแห่งคุณภาพที่จะได้ในเบื้องปลายเป็นต้นน้ำ  ถึงส่วนอื่นๆดีเยี่ยมหมดแต่ถ้าถูกป้อนด้วยสิ่งที่ไม่ดีหรือดีไม่พอ  ผลที่ได้สุดท้ายก็คงเอาดีไม่ได้หรือไม่มีทางดีได้เลย อย่างดีที่สุดก็แค่ถ่ายทอดความพิการ,บกพร่องของตัวแผ่นออกมาได้อย่างหมดเปลือกที่สุดเท่านั้น

       แต่ถ้าต้นน้ำยอดเยี่ยม กลับจะช่วยส่งเสริมให้ผลที่ได้สุดท้ายออกมาดีเกินคาดคือ พอจะช่วยยกคุณภาพของชุดได้อย่างผิดหูผิดตาได้        แผ่นจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดด้วยประการฉะนี้                                        

       อย่างไรที่เรียกว่า แผ่นหูทอง หรือ AUDIOPHILE  สำหรับชาวบ้าน สิ่งที่พวกเขาใช้ในการพิจารณาก็คือ

1. ราคาของแผ่น มีตั้งแต่ 600 บาทขึ้นไปถึงพันกว่าบาท(ขณะที่แผ่นชาวบ้านมีตั้งแต่ไม่ถึง 100 บาทถึง 390 บาท(เฉลี่ย 190 บาท)
2. ปกที่ดูดี มีราคา ประณีตน่าเชื่อถือ
3. มีการระบุที่หน้าปกเลยว่า AUDIOPHILE
4. มีการระบุวิธีการบันทึกและทำแผ่นเช่นDVD,HDCD,K2,K2-24 บิท,XRCD  DIRECT TO DISC (บันทึกตรงจากแม่เทปสู่การทำแผ่น ไม่ใช่แม่พิมพ์ปั้มแผ่น),192KHz-24บิท,หรือต่ำสุดก็เขียน GOLD DISC (ชุบทอง) หรือดูจากปกจะรู้ว่าเป็นอัลบั้มเดียวกับที่เป็นแผ่น AUDIOPHILE ในอดีตเช่นพวก SHEFIELDLAB, OPUS, TELARC เป็นต้น
5. แผ่นพวก HYBRID( CD/SACD)
6. จากค่ายนิตยสาร เช่น STEREOPHILE,TAS

แผ่น AUDIOPHILE ดีจริงหรือ

       จากประสบการณ์ที่มีแผ่นประเภท AUDIOPHILE หลากหลายรูปแบบนับร้อยแผ่น บางแผ่นอัลบั้มเดียวกันมีถึง 3 รูปแบบก็มี(ธรรมดา,แผ่นทอง,แผ่นXRCD) (แผ่นธรรมดา,แผ่นHYBRID)จึงอยากเล่า                                     ประสบการณ์ดังนี้

1. พวกแผ่นที่เอามา UP SAMPLE ทดความถี่ซอยจาก 41 KHz เป็น 96 KHz หรือ 192 KHz เสียงคมชัด,สด,หยุมหยิมขึ้นแต่ก็ผอมบางลงคือ มวล หรือ  BODY หรือ HARMONICS ลดลง แม้เบสอาจตูมตามขึ้น ช่องไฟระหว่างตัวโน้ตหรือระหว่างชิ้นดนตรีดีขึ้น แต่ทรวดทรงของแต่ละชิ้นดนตรีไม่ดีขึ้น     เสียงจะออกเกร็ง ไม่ค่อยผ่อนคลายนักร้องจะร้องแบบลุกลน,รีบร้อนขึ้น
2. แผ่น SDCD อาการจะคล้ายกับกรณี UPSAMPLE เพราะการนำแม่เทปดิจิตอลมาขัดสีฉวีวรรณ ใช้กิริยาลูกไม้เดียวกัน แต่ตอนปั้มแผ่นจะใส่รายละเอียดแถมเข้ามาอีก 4 บิท  เครื่องเล่นไหนถอด HDCD ได้ก็จะเอา 4 บิทมาบวกกับ 16 บิทเป็น 20 บิท จะได้เสียงสด,กระหึ่มขึ้น โดยรวมๆการ

การปรับปรุงจะฟังออกว่าดีขึ้นจริงและไม่เกินงามแบบกรณีแรก UPSAMPLE แต่แผ่นยังเป็น 16 บิท

1. แผ่นทองชุบ มีผลดีขึ้นนิดๆ แทบฟังไม่ออก แต่ก็โอเคเพราะราคาก็มักถูกสุดในแผ่น AUDIOPHILE ด้วยกัน เอาไว้เป็นตัวบอกว่า อย่างน้อยตัวเพลงเองน่าจะไม่เลว เขาถึงลงทุนชุบทองให้
2. แผ่น DIRECT TO DISC ฟังไม่ออก(3 – 4 แผ่นที่มี) มันก็ยังงั้นๆมีแต่แผ่นที่แพงสุดที่เพื่อนเพิ่งซื้อ 7,500 บาท/แผ่น ฟังออกว่าโฟกัสเป็นตัวตนกว่าแผ่น AUDIOPHILE ปกติของเขา(590บาท/แผ่น)
3. แผ่น XRCD ใช้เทคโนโลยี่ของ JVCที่พิถีพิถันทั้งการชำระล้างปรับปรุงแม่เทปดิจิตอลเดิม,การปั้มแผ่น,ตัวแผ่นเอง เท่าที่ลองมาหลายแผ่น(มีเป็นสิบแล้ว) รุ่นแรกๆอย่างชุด หนูตาบอด 3 ตัว (THREE BLIND MICE) เสียงจะออกแห้ง แม้จะอวบดี แต่รุ่น 2 ปีมานี้เริ่มสด,โปร่งขึ้นพูดได้ว่าให้เสียงเป็นดนตรีมากที่สุดอย่างฟังออกได้ดีกว่าแผ่น AUDIOPHILE ในรูปแบบอื่นๆ(รวมทั้งฟังCD จากแผ่น HYBRID CD/SACD ด้วย)
4. JVC  เริ่มปล่อยให้ชาวบ้านเอาไปทำเอง เราจึงได้เห็นแผ่น XRCD จากค่ายอื่นๆนอกจากห้องบันทึก JVC

       ที่น่าแปลกใจก็คือ แผ่นผีระดับไฮเอนด์จากจีน มาทำเป็นXRCD ตั้งแต่ต้นปีที่แล้วกันมาก ผิดกับก่อนหน้านี้จะทำเป็น HDCD เยอะมากๆ โดยคงเอาสัญญาณดิจิตอลจากแผ่นCDปกติไปUPSAMPLE เป็น 20 บิทแล้วบันทึกลงแผ่นเป็น HDCD ซึ่งจากค่ายจีนทำปกได้เนี้ยบกว่าของแท้เสียอีก(แต่มีสะกดภาษาฝรั่งผิดบ้างเหมือนกัน)

1. แผ่นทดสอบเพื่อการเบินอิน หรือ รันอินเครื่องเสียง,อุปกรณ์
2. แผ่นจากค่ายผู้ผลิตเครื่องเสียง พวกนี้จะไปขอลิขสิทธิ์และตัวเพลง ตัวบันทึกจากค่ายทำแผ่นAUDIOPHILE เอามารวบรวมจากหลายๆอัลบั้ม คุณภาพก็คือเท่ากับจากค่ายเดิม แผ่นประเภทนี้จะออกเสียงเป็นกลางๆกว่าเพื่อนแต่ก็ไม่ใช่ว่าจะดีทุกเพลง บางเพลงก็บันทึกไม่ดีนัก คละๆกันไป นอกจากพวกเพลงคลาสสิก ก็มักบันทึกกันเองใหม่ซึ่งมักใช้วงเล็กเป็น CHAMBER  หรือ STING QUCTET มีบางแผ่นบันทึกแบบจงใจ ชดเชยกลบเกลื่อนข้อด้วยของผลิตภัณฑ์เครื่องเสียงของตนด้วย ต้องระวัง ฟังหูไว้สองหู
3. แผ่นจากค่ายนิตยสารต่างประเทศ พวกนี้เกือบทั้งหมดเป็นเพลงคลาสสิก เสียงจะไม่สด,เปิดโปร่งนัก ออกทึมๆทึบๆไปหมด ยังกับว่าจงใจทำเพื่อเข้ากันได้กับเครื่องเสียงบางยี่ห้อ เหมือนกับรู้กัน
4. แผ่นทดสอบโดยเฉพาะเช่นแผ่น SQAM ของ EBU ,แผ่น STEREO REVIEW ให้เลือกช่องแสดงเสียงดนตรีแต่ละช่อง

แผ่น AUDIOPHILE น่าเชื่อถือแค่ไหน

       ถ้าติดตามมาถึงตอนนี้ ก็คงไม่ต้องบอกแล้วว่าแผ่นพวกนี้ดีจริงหรือไม่ ถ้าจะให้ฟันธงก็บอกได้เลยว่า “หาดีจริงๆยาก......ยากมาก” แผ่น CD ธรรมดาๆบางอัลบั้มยังบันทึกและคุณภาพเสียงดีกว่าด้วย

       นี่คือเหตุผลที่ในการทดสอบเครื่องเสียง จึงควรหาโอกาสทดสอบฟังจากแผ่นให้มากที่สุด ทุกระดับที่สุด ไล่ตั้งแผ่นตลาดยัน AUDIOPHILE แล้วประเมินผลเฉลี่ยเอา ให้อิงแผ่นทดสอบอย่าง STEREO REVIEW,SQAM,XLO ในร่องที่บันทึกเครื่องดนตรีแต่ละชิ้น พวกนี้จะบันทึกมาแบบไม่แต่งเติมใดๆ เราก็เอาตรงนี้เป็นบรรทัดฐานในการประเมินว่า แผ่น AUDIOPHILE แผ่นไหน เพลงไหน ที่เข้าข่ายไร้แต่งเติมตามนี้แล้วก็เอาเพลงเหล่านั้นเป็นครูต่อไป

ชีวิตไม่ได้ฝากไว้กับ AUDIOPHILE

       อย่าหลงประเด็นว่าชีวิตชาตินี้ ถ้าไม่ใช่แผ่น  AUDIOPHILE จะไม่ฟัง   ในความเป็นจริงแล้วชุดเครื่องเสียงที่ดีคือดี 2 ข้อ

1. ตัวอุปกรณ์เองคุณภาพดี มีความเที่ยงตรง มีความเป็นดนตรีดีอยู่แล้ว(ไม่จำเป็นต้องเป็นของแพงลิบลิ้วอย่างเดียว)
2. การติดตั้ง,จูน,ปรับแต่ง ประณีต พิถีพิถัน ถูกต้องสุดๆอยู่แล้ว

       ย่อมทำให้แผ่นแทบทุกแผ่น น่าฟังไปหมด ไม่จำเป็นต้องเป็นแผ่น AUDIOPHILE อย่างเดียว จริงๆแล้วชุดใดที่ต้องที่ต้องใช้แผ่น AUDIOPHILE มาเปิดจึงจะฟังได้ นั่นไม่ใช่ชุดที่ดีจริงหรือติดตั้งได้อย่างถูกต้องจริง(ระวังเรื่องอุปกรณ์เสริมมาเป็นหนอนบ่อนไส้!)

       ชุดดี , ถูกต้อง เราจะพบว่าต้องแผ่นที่เลวจริงๆจึงจะทนฟังไม่ได้ คือเราแยกแยะออกว่าคุณภาพแต่ละแผ่นเป็นอย่างไร แต่สมอง,จิตใจของมนุษย์สามารถตระเตรียม,ยอมรับแต่ละระดับคุณภาพนั้นๆได้ จนทำให้ฟังรับได้ไปหมด ขออย่างเดียวคุณภาพจะดีเลวอย่างไร “ต้องนิ่ง” อย่าวอกแวกแกว่งไปมา

อนาคตของแผ่น AUDIOPHILE

       เมื่อไรก็ตามที่ระบบบันทึกเสียงขนาดกะทัดรัดขึ้น พกพาสะดวก คุณภาพดีมากพอ รวมทั้งไมโครโฟนคุณภาพสูง ราคาชาวบ้านรับได้ ทุกอย่างง่าย,สะดวก,คล่องตัวจนหยิบยกไปบันทึกเสียงอะไร,ที่ไหน,เมื่อไรก็ได้      เมื่อนั้นประชาชนจะเริ่มบันทึกเอง,ฟังเสียงจากธรรมชาติ

      เสียงจากธรรมชาติ ที่บันทึกแบบธรรมชาติ ฟังจากชุดเสียงธรรมชาติ ย่อมโน้มนำให้ย้อนกลับไปนึกถึงธรรมชาตินั้นๆอย่างเคลิบเคลิ้ม

       เสียงจากธรรมชาติ  แปรผันไปตามอารมณ์, จิตใจของเรา ณ เวลาที่ฟังนั้นๆ ย่อมสนองตอบ เติมเต็มอารมณ์ได้ดีที่สุด

      การฟังเพลง เป็นดนตรีบำบัดอย่างหนึ่ง เพราะมันสร้างจินตนาการและปลุกเร้าอารมณ์ ความคิดฝันแก่เราได้

       เสียงธรรมชาติ ก็เป็นดนตรีบำบัดเช่นกัน เพราะมันให้สิ่งเดียวกับเพลงได้ แล้วเราจะต้องเสียเงินฟังแผ่น AUDIOPHILE ไปทำไม